NGÔN NGỮ THƯ TÍN NGOẠI GIAO & TƯƠNG ĐƯƠNG CHUẨN VĂN BẢN
KOLLER & TƯƠNG ĐƯƠNG CHUẨN VĂN BẢN (TEXT-NORMATIVE EQUIVALENCE)
nguyễn phước vĩnh cố
NGÔN NGỮ THƯ TÍN NGOẠI GIAO
Nếu ta bắt gặp 2 văn bản sau (câu giới thiệu thư và câu kết thư) trong ngôn ngữ thư tín ngoại giao ắt hẳn ta sẽ gặp khó khăn khi dịch chúng:
– Câu mở đầu thư
The Australian Embassy presents its compliments to the Ministry of Foreign Affairs of SRVN and has the honor to advise….
– Câu kết thư
The Australian Embassy avails itself of this opportunity to renew to the Ministry of Foreign Affairs of SRVN the assurances of its highest consideration.
KOLLER & TƯƠNG ĐƯƠNG CHUẨN VĂN BẢN (TEXT-NORMATIVE EQUIVALENCE)
TƯƠNG ĐƯƠNG CHUẨN VĂN BẢN LÀ GÌ?
Koller, nhà lý thuyết dịch người Đức, có lẽ là người đầu tiên đưa ra quan niệm về ‘tương đương chuẩn văn bản’. Loại tương đương này liên quan đến các đặc trưng cụ thể các loại văn bản mà ông gọi là ‘chuẩn văn bản’. Các hợp đồng pháp lý (legal contracts), các sách hướng dẫn cách sử dụng (instructions for use), thư tín thương mại (business letters), các văn bản khoa học (scientific texts) và các văn bản tương tự tất cả đều tuân theo các tiêu chí từ vựng và cú pháp có cả sự lựa chọn lẫn cách dùng (nói một cách khác là các tiêu chí phong cách); để dịch đúng/phù hợp với các tiêu chí này là phải hướng tới ‘tương đương chuẩn văn bản’ (Text-normative equivalence).
Vậy, ‘tương đương chuẩn văn bản’ của 2 văn bản trên trong ngôn ngữ thư tín ngoại giao ở tiếng Việt sẽ là:
– Đại Sứ Quán Ôxtraylia kính chào Bộ Ngoại Giao nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam và hân hạnh thông báo…
– Nhân dịp này, Đại Sứ Quán Ôxtraylia một lần nữa xin gởi đến Bộ Ngoại Giao nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam lời chào trân trọng nhất.
Sau đây xin giới thiệu một số ‘văn bản’ thường xuất hiện trong các văn bản pháp lý tiếng Việt như ‘lý lịch’, ‘đơn xin xác nhận công tác’, ‘hồ sơ xin cấp thị thực’, thư tín thương mại, hợp đồng thương mại, và các văn bản tiếng Anh y học như ‘bệnh án’… và tương đương chuẩn văn bản ở tiếng Anh.
VĂN BẢN PHÁP LÝ
Văn bản tiếng Việt:
– Tôi xin cam đoan những nội dung dưới đây là đúng sự thật, nếu có gì gian dối trong kê khai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật.
Văn bản tương đương tiếng Anh:
– I hereby declare/certify that the above information is true and correct to the best of my knowledge in any case that the above information is found to be invalid, I am aware that I will be held liable.
Văn bản tiếng Việt:
– Xin gởi đến quý ngài lời chào trân trọng nhất (câu kết thư trong thư tín thương mại)
Văn bản tương đương tiếng Anh:
Văn bản tương đương tiếng Anh:
– Please accept, Your Exellency, the assurance of my highest consideration.
Văn bản tiếng Việt:
– Hợp đồng này được ký vào ngày 24/6/17 tại thành phố Da Nang gồm hai bản được viết bằng tiếng Anh và tiếng Việt, cả hai văn bản đều có giá trị ngang nhau. Nếu có bất cứ sự khác nhau nào trong cách giải thích thì sẽ lấy bản tiếng Việt làm chuẩn. (điều khoản ngôn ngữ).
Văn bản tương đương tiếng Anh:
– Done this 24th day of June, 2017 at Da Nang in duplicate in the English and Vietnamese languages, both texts being equally authentic. In case of any divergency of interpretation, the Vietnamese text shall prevail.
VĂN BẢN Y HỌC
Văn bản tiếng Việt:
Một bệnh nhân là đàn ông 64 tuổi đã được nhận vào Khoa ngoại trú khai bị đau ở vùng giữa ngực xuất hiện mỗi khi gắng sức, và đôi khi kèm theo toát mồ hôi. Ông ấy hút trung bình từ 20 đến 30 điếu thuốc lá mỗi ngày. .. (báo cáo ca bệnh).
Văn bản tương đương tiếng Anh:
A 64-year-old man was admitted to the outpatient department complaining of central chest pain which occurred on exertion and was sometimes accompanied by sweating. He smoked an average of 20 to 30 cigarettes a day… (medical case report).
Văn bản tiếng Việt:
Hãy để thuốc tránh xa tầm với của trẻ em
Văn bản tương đương tiếng Anh:
Keep out of reach of children.
Tài Liệu Tham Khảo
1. W. Koller, (1990). Equivalence in translation theory,
Heidenberg: Quelle Und Meyer.
2. Eric H Glendinning, (2000). English in Medicine (Bác sĩ Hồng Phương Hạnh dịch). NXB tp HCM.
3. Hồ Canh Thân và cộng sự (2007). Soạn Thảo và Dịch Hợp Đồng Thương Mại Quốc Tế (Nguyễn Thành Yến dịch). NXB tổng hợp tp HCM.
https://www.facebook.com/groups/VieTESOL/permalink/1252184391582704/
Comments
Global First Prize IELTS Teacher @ IATEFL United Kingdom 2018 awarded by IELTS.org, Cambridge University, British Council...
First-prize Winner of #InnovationForGood Award
MC, Scriptwriter, Director & Producer
Co-founder, Scriptwriter, Academic Advisor @ 8IELTS VTV7
SSEAYP - Ship for Southeast Asian and Japanese Youth Program 42's VPY
AAS Australia Awardee @ Monash University
IELTS Highscorer: 9S 9L 9R 8.5W
- Andy’s 2nd TedX Talk – Success! - 2019-08-02
- Andy’s incoming 2nd TedX Talk - 2019-08-02
- Thử đọc Tuyên Ngôn Độc Lập bằng Tiếng Anh – Vietnam’s Proclamation of Independence in English - 2019-05-19
