MALPRACTICE (n): THUẬT NGỮ PHÁP LÝ VÀ THUẬT NGỮ Y HỌC

4.9k Views

DỊCH THUẬT CHUYÊN NGÀNH

Là một thuật ngữ liên quan đến hai chủ đề: 1. y học 2. pháp lý và đều có mặt ở các từ điển nổi tiếng như Oxford Advanced Learner’s Dictionary (2015), Oxford Business English Dictionary (2008) và một số từ điển Anh-Việt khá lâu nhưng các ‘tương đương’ ở tiếngViệt với khái niệm này vẫn cho thấy chưa phải là một tương đương ‘gần nhất’.

MALPRACTICE (n): hành vi bất cẩn, sai trái, phi pháp khi làm việc

Từ điển song ngữ Anh-Việt Oxford Advanced Learner’s Dictionary, NXB Trẻ (2014) đã dịch (tường giải) thuật ngữ ‘malpractice’ là ‘hành vi bất cẩn, sai trái, phi pháp khi làm việc’ từ định nghĩa tiếng Anh ‘careless wrong or illegal behaviour while in a professional job’ và nêu ví dụ chứ không dịch ‘medical malpractice’, ‘a malpractice suit’ ‘He is currently standing trial for alleged malpractices’. Nếu dựa theo cách dịch trên để dịch các ví dụ ở tiếng Anh thì ta thấy nghe hơi lạ tai, thiếu tự nhiên… ‘medical practice’ (hành vi bất cẩn y khoa/sai trái y khoa), ‘malpractice suit’ (kiện tụng vì hành vi bất cẩn/vì sai trái….) hay ‘He is currently standing trial for alleged malpratices’ (Ông ấy đang bị xét xử vì bị quy kết là ‘hành vi bất cẩn’/ ‘sai trái’/ ‘phi pháp khi làm việc’ (?)

MALPRACTICE (n): hành động phi pháp, hoạt động bất chính

Từ điển Anh-Việt cũng dịch từ điển Oxford Advanced Learner’s Dictionary (1992) do Viện Ngôn Ngữ Học biên soạn thì dịch (tường giải) thuật ngữ này là ‘lối cư xử bất cẩn, bất hợp pháp hoặc bất chính của ai đang giữ chức vụ trong chính quyền hoặc nghề chuyên môn’ từ định nghĩa tiếng Anh ‘careless, illegal, or unethical behaviour by sb in a professional or official position’ và cho thuật ngữ tương đương là ‘hành động phi pháp’ và đồng thời lấy ví dụ trong từ điển này ‘lawyers, doctors, etc sued for malpractice’ (kèm cách dịch) ‘luật sư, bác sĩ v,v. bị kiện vì hoạt động bất chính’.

Nay ta thử lấy 2 ví dụ từ từ điển Oxford Business English Dictionary ‘The law firm is being sued for malpractice by the hotel group’ và ‘investigation into financial malpractices’ và ta thử lấy tương đương ‘hành vi bất chính’ thay cho ‘malpractice(s)’ ở hai ví dụ trên thì thấy câu dịch hơi ‘mơ hồ’ và thiếu chính xác.

MALPRACTICE (n): hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp/vi phạm các nguyên tắc nghề nghiệp

Tuy nhiên, trong từ điển dụng ngữ Việt-Anh của tác giả Trương Quang Phú NXB trẻ (2000) đã cho một thuật ngữ tương đương ở tiếng Việt với khái niệm ‘malpractice’ có thể gọi là ‘tương đương gần nhất’. Đó là ‘hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp/vi phạm các nguyên tắc nghề nghiệp’. Xin xem hai ví dụ từ từ điển này:

– There have been allegations about the journalist’s malpractices: Có những lời tố cáo nhà báo đó đã có những hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp

– A doctor who gives prescription without a diagnosis may be put on trial for malpractice: Một bác sĩ cho một toa thuốc mà không chẩn bệnh có thể bị đưa ra tòa vì vi phạm các nguyên tắc nghề nghiệp.

Đưa thuật ngữ tương đương ở tiếng Việt ‘hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp/vi phạm các nguyên tắc nghề nghiệp’ của giảng viên Trương Quang Phú vào các ví dụ trên ta sẽ thấy các câu dịch rất ‘tự nhiên’ và dễ dàng tiếp nhận ở tiếng Việt.

MEDICAL MALPRACTICE (n): ‘sơ suất/sai sót trong y tế/trong điều trị/trong chữa bệnh’ hay ‘sai sót chuyên môn

Nhưng cũng cần nói thêm ở ngữ cảnh y học ở tiếng Việt người ta hay dùng cụm từ ‘sơ suất/sai sót trong y tế/trong điều trị/trong chữa bệnh’ hay ‘sai sót chuyên môn’ mà dùng ‘medical malpractice’ như tương đương ở tiếng Anh là rất thích hợp như trong ví dụ ‘They are accused of medical malpractice’.

#Nguyenphuoc vinhco

https://www.facebook.com/groups/VieTESOL/permalink/1319678151499994/

Comments

comments

Author
Recent Posts

Andy Nova

CEO at V.P.R.O.M.I.S.E.

TedX Speaker Youtube
Global First Prize IELTS Teacher @ IATEFL United Kingdom 2018 awarded by IELTS.org, Cambridge University, British Council...
First-prize Winner of #InnovationForGood Award
MC, Scriptwriter, Director & Producer
Co-founder, Scriptwriter, Academic Advisor @ 8IELTS VTV7
SSEAYP - Ship for Southeast Asian and Japanese Youth Program 42's VPY
AAS Australia Awardee @ Monash University
IELTS Highscorer: 9S 9L 9R 8.5W